Sürdürülebilir Bir Yaşama Başlangıç için 10 Kitap!
Son yıllarda dünyada artan sıcaklık artışları, kuraklık, orman yangınları vb. iklim olayları ile birlikte çok sık duyduğumuz bir kavram “sürdürülebilirlik”. Aslında bu kavram pek yeni olmasa da yaşanan iklim felaketleri sonrası sıkça dile getirilir oldu. “Sürdürülebilir yaşam”, “sürdürülebilir şehirler”, “sürdürülebilir ürünler”, “sürdürülebilir gelecek” derken yaşamın her anında karşımıza çıkan bu kavram nedir diye sorduğumuzda tek bir yanıt vermek güç.
Günümüzde özellikle çevre ve kalkınma hareketlerinin başlıca söylemi haline gelen sürdürülebilirlik ekolojik, toplumsal ve sosyal anlamda devamlılığı misyon edinen oldukça geniş bir kavram. İklim krizi ile mücadele etmek ve sürdürülebilir bir yaşam için yol gösterecek kitapları sizler için derledik.
İşte, konuya başlangıç yapmak isteyenler için önerdiğimiz 10 kitap:
 |
1. Sürdürülebilir Yaşam Rehberi |
Editörlüğünü Öykü Yaman ve Emine Aksoydan’ın yaptığı Sürdürülebilir Yaşam Rehberi, Yeni İnsan Yayınevi, Ekoloji Kitaplığı’nda yer alıyor. Kitap; beslenme şeklimizden sanat anlayışımıza, sürdürülebilir iyi olma halinden yaşam boyu öğrenmeye, sürdürülebilir fiziksel aktiviteden atık yönetimine kadar pek çok gündelik konuya değinerek sürdürülebilir bir yaşamın nasıl mümkün olabileceğini gözler önüne seriyor.
 |
2. Muz Ne Kadar Kötüdür? Yazar: Mike-Berners Lee |
Muz Ne Kadar Kötüdür? Yeni İnsan Yayınevi ile iklim kriziyle mücadele etmek için yola çıkan Yuvam Dünya Derneği’nin iş birliği ile hazırlandı. İngiltereli araştırmacı ve yazar Mike-Berners Lee’nin kaleme aldığı, çevirmenliğini ise Tuğba Elçin’in üstlendiği kitap, gezegeni kurtarmak için karbon ayak izinizde kısıtlamalara gitmenizi sağlayacak birkaç fikir veriyor. Yazara göre, karbon ayak izi oldukça istismar edilen bir konu. Karbon ayak izi hesaplarken gözden kaçırılan konu, yapılan eylemden ziyade bu eylemi gerçekleştirirken arka planda yaşananların hesaba katılmaması. Kitap, sadece gıda tüketirken ve seyahat ederken değil yaşamın her anında yapılan eylemlerin sonucunda karbon ve iklim değişimi etkisine dair bir farkındalık yaratıyor.
 |
3. İklim Krizinin ABC’si Yazar: Yoram Bauman |
Yeni İnsan Yayınevi ve Yuvam Dünya iş birliğinde okurlarla buluşan İklim Krizinin ABC’si, iklim krizi meselesini çizgi roman formatında ele alıyor. Grady Klein ve Yoram Bauman’ın katkılarıyla hazırlanan, Türkçe çevirisini Tuğba Elçin’in yaptığı çizgi roman, her yaştan okuyucu için yayınlandı. Kitap iklim krizi ile ilgili bilimsel gerçekleri hızlı, kolay ve eğlenceli bir şekilde aktarmasıyla dikkat çekiyor.
Kitabın birinci bölümü, konuya genel bir girişin ardından gezegenimizin tarihçesi, geçirdiği buzul çağları ve de pozitif geri besleme gibi iklim açısından önemli temel kavramları aktarıyor. Devamında ise en temel sera gazı karbondioksitin küresel ısınma açısından neden kritik olduğu, Güneş’ten Dünya’ya ulaşan enerjinin dengesi anlatılıyor. İkinci bölümün odağında da iklim değişikliğinin insanlar ve doğa üzerine etkilerinden bahsedilerek, bu durumun gezegenimizi nasıl bir duruma getirebileceği yer alıyor. Üçüncü bölümde ise iklim krizini önleyebilmek adına yapılması gerekenlerden bahsedilirken, kitabın gelecek bölümlerinin devamı mizansen bir dille okuyucuya bırakılıyor.
 |
4. Atıksız Yaşam Yazar: Ceren Özcan Tatar |
Atıksız Yaşam; “Bir kişinin yapacağı neyi değiştirir ki?” düşüncesine karşı çıkıyor, bireysel çabaya hak ettiği değeri yeniden kazandırıyor. Atıksız yaşam biçimini hayatına uyarlamak isteyen fakat nereden başlayacağını bilemeyenler için, düşünerek zaman kaybetmek yerine bir an önce harekete geçmeyi salık veriyor. Kendi deneyimlerinden yola çıkan Ceren Özcan Tatar, atıksız yaşama geçişte dört adımın üzerinde duruyor: tüketimi azaltmak, yeniden kullanmak, ayrıştırmak, sorumluluk alıp yüksek sesle konuşmak…
Kitap, atıksız yaşama geçişi kolaylaştıracak pratiklere ve hap bilgilere yer veriyor. Ceren Özcan Tatar, atıksız yaşam biçiminin hayatın her alanında mümkün olabileceğini gözler önüne seren tavsiyelerini alışveriş, mutfak, kişisel bakım, ofisler, evcil hayvanlar, çocuklar gibi pek çok başlığın altında sıralıyor. Temizlik ürünlerinin ve kozmetik malzemelerinin yapımı oldukça kolay, sağlıklı ve atıksız "Kendin Yap" tariflerini paylaşıyor.
 |
5. Sıfır Atık - Tüketim Kültürü ve Gıda İsrafı Yazar: David Evans |
David Evans'ın kaleme aldığı ve Burcu Yeşil'in Türkçeye çevirdiği Sıfır Atık - Tüketim Kültürü ve Gıda İsrafı, insanların evine ve hayatına müdahil olarak gıdanın fazlalık ve atık olma rotasını eleştirel bir bakışla ortaya koyuyor. Kitapta, ailelerin satın aldıkları gıdaları nasıl ve neden henüz kullanamadan çöpe attıkları inceleniyor.
David Evans, atık meselesini merkeze koyduğu araştırmasının sonuçlarını, çeşitli antropolog ve sosyologların teorileriyle harmanladığı bu kitap aracılığıyla okuyucuya sunuyor. Ayrıca yazar, gıdayı gıda olmaktan çıkaran, onu “atmaya hazır” hale getiren sebepleri araştırarak, onları tekrar yenebilir hâle getirme ihtimalini de irdeliyor.
 |
6. Sürdürülebilir Moda Editör: Şölen Kipöz |
Akademisyen kimliğinin yanı sıra sergilediği yavaş moda örnekleriyle de dikkat çeken tasarımcı Şölen Kipöz'ün editörlüğünü üstlendiği Sürdürülebilir Moda isimli kitap, moda dünyasından Bora Aksu, Duygu Atalay, Gülsüm Baydar, Otto Von Busch, Dilek Himam, Kevin Huw Hilton, Ayşegül Kurtel ve Mine Ovacık’ın yazılarına yer veriyor. Yerel zanaata, çevreye duyarlı, uzun ömürlü ve sürekli olan bir modaya okurlarını davet eden kitap, idealize edilmiş vücutlar, neon ışıkları altındaki podyumlar yerine günlük, sürdürülebilir ve insani bir moda anlayışını inşa ediyor.
 |
7. Yeni Gerçeğimiz Sürdürülebilirlik Yazarlar: Gülin Yücel, Levent Kurnaz
|
Yeni Gerçeğimiz Sürdürülebilirlik, kitabın yazarları Gülin Yücel ve Levent Kurnaz'ın, altı senedir birlikte düşündükleri ve tartıştıkları sürdürülülebilirlik konusunda yazdıkları yazıların bir derlemesi olarak karşımıza çıkıyor. Kitap, Gülin Yücel’in ve Levent Kurnaz’ın hem kariyerlerinde hem de akademik çalışmalarında edindiği tecrübeleri içeriyor. Yazarların yol haritalarında “gençleri dönüşümün parçası yapmak, farklı bakış açılarını yan yana görebilmek, veri ile karar vermek, sistem düşüncesi ile resmi görmek” gibi başlıklar yer alıyor. Kitap, sürdürülebilirlik düşünce sisteminin temel kavram ve bakış açılarını en güncel halleriyle ele alarak, konuya gönül vermiş veya vermeye niyetli kişilere hem tarihsel bir perspektif sunuyor hem de konunun kapsamı hakkında fikir veriyor.
 |
8. Dünya Senin Ellerinde - Sürdürülebilir Geleceği Tasarlamak Editör: Müberra Mızıkacı |
Müberra Mızıkacı’nın editörlüğünde hazırlanan, alanında uzman yazarların makalelerinin bulunduğu "Dünya Senin Ellerinde" isimli kitapta, ekolojik farkındalığı artırmak ve insanlığı bunun için harekete geçirmek amaçlanıyor. Bu çerçevede dünyanın mevcut durumu değerlendirilen kitapta, küresel salgının hayatımızdaki yeri, gıda hakkı, toplumsal beslenme sistemleri ve mikroplastik gibi konu başlıkları altında “sürdürülebilirlik” ele alınıyor. Yazarlar ele aldığı konular üzerinden sürdürülebilirliğe dair fikir ve öngörülerini okuyucularla paylaşırken daha adil bir gelecek için okuyucuyu ekolojik yaşamın bir parçası olmaya davet ediyor.
 |
9. Sürdürülebilir Toplum ve Yapılı Çevre - Stratejiler Yelpazesi Editör: Fahri Aral |
İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları’ndan çıkan Sürdürülebilir Toplum ve Yapılı Çevre – Stratejiler Yelpazesi isimli kitap, toplumun ve çevrenin sürdürülebilirliği üzerine stratejiler sunuyor. İlhan Tekeli ve Anlı Ataöv’ün kaleme aldıkları kitapta, sürdürülebilirlik kavramının farklı tanımları ile temellerine inilirken, bu tanımların planlama pratiğine nasıl aktarıldığını inceleniyor ve bu konuda yöntem öneriliyor.
Çalışmanın bir diğer ayırt edici özelliği ise sürdürülebilirliğin sağlanması konusunda, dünyada uygulanan stratejilerin ve yöntemlerin derlenerek okuyucuya aktarılması. Yazarlar, toplumda sürdürülebilirliğin sağlanmasının strateji ve yöntemlerle gerçekleşeceğine ve sürdürülebilir bir topluma katkı için plancılara, tasarımcılara önemli görevler düştüğünün altını çiziyor.
 |
10. Balkonlarda ve Küçük Bahçelerde Tohum Alma ve Saklama El Kitabı Yazar: Tracy Maria Lord |
Ekofil Yayınlarında çıkan, Burcu Pek’in suluboya resimleriyle renk kattığı Balkonlarda ve Küçük Bahçelerde Tohum Alma ve Saklama El Kitabı, okuyucuyu sağlıklı gıdalar üretmeye teşvik ediyor. Türkiye’de yerel tohumların korunması konusunda çalışan Tracy Maria Lord hazırladığı el kitabında balkonlarda veya küçük bahçelerde yetiştirmeye uygun ve Anadolu’da yaygın şekilde kullanılan yirmi farklı sebzenin tohumlarını nasıl çoğaltabileceğimizi, yeni nesil tohumların nasıl toplanıp saklanacağını dile getiriyor. Kitapta özellikle tohumu toprakla buluşturmanın ideal koşulları, tohumdan fideye gelişme süreci ve olgunlaşan tohumları tanıma, toplama ve saklamanın püf noktalarına dair anlaşılır ve kolaylıkla uygulanabilir bilgiler yer alıyor.
