Moleskine

İtalya’nın önde gelen açık hava müzelerinden Labirinto della Masone di Franco Maria Ricci Fontanellato, 2006 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’ne layık görülen Orhan Pamuk ve onun yayınlanmamış grafik üretimlerine adanan özel bir sergiye ev sahipliği yapıyor. “Words and Images” (Kelimeler ve Resimler) başlığıyla ziyaretçiler ile buluşan sergide, Moleskine defterlerine on yılı aşkın süredir her gün yazan ve resimler yapan Pamuk’a ait 12 defter yer alıyor. Müzenin Labyrinth Galerisi'ndeki sergi odalarında gösterime sunulan defterler, ziyaretçileri sanatçı-yazar Pamuk'un iç dünyasına taşıyacak NEO [Narrative Environments Operas] imzalı bir multimedya deneyimle birleştiriliyor.

Serginin ilk odasında Pamuk ve küratör Edoardo Pepino tarafından seçilen defterler açık bir şekilde sergileniyor. Defterlere eşlik eden dijital ekranlar ise, ziyaretçilere sayfalar arasında gezinme, birçok çizime yakınlaşma ve çevrilen metinleri okuma imkânı sunuyor. Serginin ikinci odasında Pamuk'un yeni bir röportajının video yansıtması, yazarın şiirsel dilini ve kelimeler ile resimler arasındaki ilişkiyi tartışarak daha derin bir anlayış ortaya koymayı hedefliyor. Pamuk’un evinden ilham alarak düzenlenen son bölümse, İstanbul’u ve içinde barındırdığı dünyaları gözlemlemek için ayrıcalıklı bir bakış açısı sunuyor. Altı bitişik ve hafifçe üst üste binmiş ekran, bir konutun pencerelerini anımsatırken bu pencerelerde, defterlerden yansıtılan görüntüler; rüyalar ve olayların birbirine karıştığı fotoğraflar ve yazılı notlarla dönüşümlü şekilde gösteriliyor. Pamuk'un anılarında tanımladığı gibi, "büyük, ağır" Türk halıları da yazarın kişisel boyutta köklenmesinin bir metaforu olarak bu bölümde sergileniyor.

Moleskine

Defterlerde bulunan en eski çizim 2009 yılına dayanırken 2023 tarihli en güncel çalışmalar da sergi kapsamında gösterime sunuluyor. Defterlerin sayfaları, yazarın kendi iç dünyasından süzülmüş görsel şiirlerin, rüya gibi atmosferlerin ve seyahat notlarının birbirini takip ettiği eserlerden meydana geliyor. Pamuk’un her sayfayı yoğunlukla dolduran yazma ve çizme ihtiyacı; edebiyat, düşünce ve resimlerin birbirini tamamladığı içgüdüsel sanatsal pratiğinin temelini oluşturuyor. Kelimeler ve resimler, bir manzara veya çevrenin tasviri de dâhil olmak üzere kompozisyonun temel unsurları haline geliyor. Kelime çağlayanları, dalga kompozisyonları, renkler, sesler, çizgiler, noktalar ve harfler...

Orhan Pamuk imzalı not defterlerin sergilenmesi vesilesiyle Moleskine, Franco Maria Ricci iş birliğinde hayata geçirilen özel ve sınırlı bir baskıyla, boş sayfa üzerinde kalem gezdirmenin düşünsel ve yansıtıcı bir edim olarak önemine dikkat çekiyor. Bir "kavramsal katalog" niteliği taşıması amaçlanan bu özel baskıya, evrensel ancak son derece kişisel bir jest olarak herkes kendi el yazısıyla katılabiliyor.

“Words and Images” sergisi, 17 Mart 2024 tarihine kadar Labirinto della Masone’de görülebilir.